Objectconstantie en de magie van aanwezig zijn

Als ouders willen we niets liever dan dat onze kinderen zich veilig, geliefd en geborgen voelen. Maar wat als je kind ’s nachts huilend wakker wordt of zich angstig voelt wanneer je even uit de kamer bent? Het kan lijken als manipulatie, je kind huilt, zodra je er bent is hij/zij stil en dit kan uren zo doorgaan. Het kan moeilijk zijn om te begrijpen waarom je kind zoveel behoefte heeft aan jouw aanwezigheid, vooral als het lijkt alsof je al alles hebt geprobeerd.

Het begrip objectconstantie biedt ons een waardevolle sleutel om deze situatie beter te begrijpen. Tot ongeveer de leeftijd van zes jaar – exacte leeftijd is geen vast gegeven – is het voor kinderen nog lastig om zich een voorstelling te maken van jou als ouder wanneer je niet fysiek aanwezig bent. Ze kunnen wel het beeld zien van jou, maar niet het gevoel wat het hen geeft als jij er echt bent (de geruststelling). Wanneer je kind zich onrustig of gestrest voelt, dan voelt jouw kind vooral de angst. Ze voelen alleen de primaire emoties die op dat moment spelen, en die kunnen overweldigend zijn.

Daarom is het zo belangrijk om in deze vroege jaren de nabijheid en fysieke aanwezigheid te bieden die jouw kind nodig heeft. Door telkens op de behoefte van jouw kind in te spelen, door je kind gerust te stellen en te laten zien dat je er altijd voor hem/haar zult zijn, help je jouw kind om een intern beeld en gevoel van veiligheid en liefde op te bouwen. Dit zorgt ervoor dat jouw kind uiteindelijk kan leren dat de liefdevolle verbinding met jou altijd blijft bestaan, zelfs als je even uit zicht bent. Dit proces gebeurt echter niet van de ene op de andere dag. Het is daarnaast een proces dat afhankelijk is van het temperament en karakter van het kind, de omgeving en de ervaringen die het opdoet.

Wanneer kan een kind objectconstantie ontwikkelen?

De leeftijd waarop kinderen zich een geruststellend beeld van hun ouders kunnen vormen en gebruiken om zichzelf te kalmeren, verschilt van kind tot kind. Meestal gebeurt dit rond de leeftijd van vijf tot zes jaar. Pas dan beginnen kinderen de mogelijkheid te ontwikkelen om zonder fysieke nabijheid van de ouder emotioneel te functioneren. Dit is wanneer ze het vermogen ontwikkelen om hun ouder in hun gedachten terug te roepen en de rust van die gedachte in te zetten als ze zich angstig voelen.

Waarom hebben jonge kinderen je fysieke nabijheid nodig?

Voor jonge kinderen is het brein, het regulatiesysteem en het zenuwstelsel nog volop in ontwikkeling. Ze voelen emoties in hun puurste en meest intense vorm. Zonder de mogelijkheid om zichzelf gerust te stellen of het idee van hun ouder terug te roepen, hebben ze jouw fysieke aanwezigheid nodig om hun gevoelens van angst en onrust te reguleren. Dit is volkomen natuurlijk en een essentieel onderdeel van hun emotionele groei.

Daarom is het zo belangrijk om als ouder in te spelen op de werkelijke behoefte van je kind, vooral als het gaat om de onderliggende laag achter hun gedrag. In plaats van in te zetten op straffen, belonen of je kind laten huilen, is het belangrijk om de nabijheid en ondersteuning te bieden die jouw kind op dat moment nodig heeft. Elk kind is uniek en de mate van afhankelijkheid van de ouder zal verschillend zijn per kind.

Aanwezig zijn

Door er (echt) te zijn kan je kind zich veilig voelen, en legt het ook de basis voor zelfregulatie en emotionele zelfstandigheid wanneer de tijd rijp is. Door liefdevol aanwezig te zijn en het proces van objectconstantie te ondersteunen, geef je jouw kind een sterke fundering waarop hij/zij later kan bouwen.

In mijn werk als slaapcoach benader ik een slaapprobleem dan ook met liefde en vanuit het kind als uniek Zijn. Uiteindelijk draait alles om het creëren van die veilige en liefdevolle verbinding, die altijd beschikbaar is, zelfs als je even niet in de buurt bent.

 Kun je hier hulp bij gebruiken? Of wil je meer weten of ik de juiste persoon ben die wat voor jullie kan betekenen? Maak gerust een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek. Ik ontmoet je graag.